Page 8 - TAB Arıcılık Dergisi - Sayı 2

Prof. Dr. Hasan Hüseyin ORUÇ

Dokt. Öğr. Meltem ÇAYCİ
Bursa Uludağ Üniversitesi, Veteriner Fakültesi
Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı

TÜRKİYE’DE

ARILARDA ZEHİRLENMELER

Arı kayıplarında arı hastalıkları, bakım ve besleme dahil pek çok faktör
rol oynamakla birlikte, özellikle belirli dönemlerde, başta tarlacı arılar olmak
üzere ani ve fazla sayıda arı ölümü varsa tarım ilaçlarından kaynaklanan
zehirlenmeler akla gelmelidir. Arılarda zehirlenmeler yalnız ülkemizde değil
tarım ilaçları dikkatsiz bir şekilde kullanıldığında dünyanın pek çok ülkesinde
görülebilmektedir. Zehirlenmeler dönem ve kullanılan tarım ilaçlarına bağlı
olarak ciddi oranda kayıplara neden olabilmektedir. Arılarda zehirlenmeler
genellikle hızlı ve büyük kayıplara yol açtığı için önemlidir.

Başlıca zehirlenme nedenleri tarımsal canlıları (pestler) kontrol altına almak, uzaklaş-
üretimde kullanılan tarım ilaçları (pestisitler) tırmak veya öldürmek amacıyla kullandığımız
(Şekil 1), tarım ilaçları ile kasıtlı zehirlemeler ve doğal veya sentetik kökenli kimyasal maddeler-
arı hastalıklarında özellikle varroa tedavisinde dir. Bitkisel üretimde tohumlar özellikle de mısır
kullanılan ilaçlardır. tohumları tel kurtlarına karşı mücadelede pesti-
sitlerle kaplanmaktadır. Mısır ekim dönemlerin-
de tohum ekimi sırasında pestisitlerin bir kısmı
tohumdan ayrılarak toz halinde havaya karış-
maktadır (neonikotinoid grubu gibi). Havada
asılı kalan bu ilaçların bulunduğu yerden geçen
tarlacı arılar da bu ilaçlarla temas etmekte, hız-
lı ve yoğun arı kayıpları meydana gelmektedir.
Büyük tarım alanlarını içeren mısır ekim dönem-
lerinde havaya karışan tarım ilaçları nedeniyle
arı kayıpları fazla olmaktadır.
Şekil 1. Pestisitler pek çok farklı grup tarım ilaçlarından oluşmaktadır. Havaya yoğun olarak karışabilen tarım
(https://www.google.com.tr/search?q=Tarım+ilaçları+görseller&rlz=)
ilaçları rüzgarla kovanların olduğu bölgelere
Pestisitler, bitkisel üretimde hasat edilen ulaşarak da arılarda zehirlenmelere neden ola-
ürünler ile insan veya hayvanlara zarar veren bilmektedir. Ayrıca, ayçiçeği ve yazın pamuk

06 www.tab.org.tr