Page 11 - TAB Arıcılık Dergisi - 4

değişebildiği gözlenmiştir. Bu durum, kolo- Geleneksel balmumu geri dönüşüm
ninin hayatını devam ettirmesi açısından çok yönteminde uygulanan balmumu parçala-
önemlidir. ma, eritme ve süzme işlemlerinin, kumafos
Balmumunda kalıntı ile ilgili çalışma- kalıntı miktarlarını etkilemediği bilinmek-
ların yapılmasının çeşitli sebepleri vardır: arı- tedir. Hatta eski balmumlarının tekrar geri
cılık (koloni sağlığı), ekonomik sebepler ve dönüştürülmesi, kirleticilerin kovandaki
ekolojik (çevre bilimsel) sebepler. Kumafos,
amitraz ve fluvalinat gibi kimyasallarla yapı-
lan akarisit (Varroa öldürücü) tedavileri ko-
vanda kalıntıya neden olur. Akarisitler yük-
sek derecede hidrofobik (suda çözünmeyen)
maddelerdir. Bu yüzden en çok balmumuna
bulaşırlar ve orada bulunurlar. Balda kalıntı
seviyeleri daha düşüktür ama farklı pestisitle-
rin balmumu içerisinde birikmesi arılar üzerin-
de ortak - güçlü bir zehirli etki yapmaktadır.
Bununla birlikte, bu akarisitlerin sürekli olarak
kovanda düşük miktarlarda bulunması, Var-
roaların bu kimyasallara direnç kazanmasına
sebep olmaktadır. Balmumu, akarisit tedavi-
leri süresince hızla bu maddelerle bulaşabilir seviyesini arttırmaktadır. Akarisitler, kim-
ve bu maddelerin kovandan uzaklaştırılması yasal anlamda balmumundan ayrıştırıla-
yıllar alır. Bu durum temiz, doğal ve sağlık- mazlar. Bunun sebebi, balmumunun emici
lı olması gereken ürünü kirleterek arıcılıkta özelliği ve farklı kimyasal yapısıdır. Eski
ekonomik zararlara sebep olur. Balmumun- peteklerden elde edilmiş balmumundan
daki belirgin akarisit miktarı, balın ve propo- imal edilmiş ana arı yüksüklerindeki pesti-
lisin kalitesini etkiler. Böylelikle bu ürünlerin sit kalıntıları, ana arının sağlığını etkileye-
eczacılıkta ve tıpta kullanımı zorlaşmaktadır. bilmektedir.
Tecrübelerimize göre, kumafosun bal- Balmumunun geri dönüştürülme-
mumunda 40 ppm dozda bulunması, koloni- si ve kalıntılardan temizlenmesi, karmaşık
nin zehirlenmesine yol açmaktadır. Deneysel ama zehirli kalıntıların uzaklaştırılması için
olarak kumafosla 50, 100 ve 200 ppm (ppm: gerekli bir yöntemdir. Başta bu yazıda adı
milyonda bir) dozlarda bulaştırılmış balmum- geçenler olmak üzere, Türkiye ve İsrail’de-
larının, yoğunlukla doğru orantılı olarak ko- ki bilim insanlarının, son yıllarda ortaklaşa
lonide yavru gelişiminin etkilediğini gördük. yaptıkları çalışmalarla, yenilikçi bir balmu-
Çalışmalarımızın sonucunda, balmumu içeri- mu geri dönüşüm teknolojisi geliştirilmiş ve
sinde çok çeşitli maddelerin kalıntılarının bu- bu sayede, kovandaki balmumu içerisinde-
lunduğunu ve bunların koloni biyolojisi, kra- ki kalıntı miktarlarının çok düşük seviyelere
liçe çiftleşmesi ve arı ürünleri için potansiyel düşmesi sağlanmıştır. Örneğin, kumafosla
bir tehdit olduğunu tespit ettik. kirlenmiş peteklerde kumafos seviyesi 40
ppm’den (milyonda 40 birim), 50 ppb (mil-
yarda 50 birim) seviyesine düşürülmüştür.
Bu temizleme işlemi, temel olarak topak-
laştırma/çöktürme/emdirme ve filtreleme
safhalarını içeren özel bir işlemdir.
Çalışmalar, kovanın kirlenmesinde-
ki kritik kontrol noktalarını araştırıcılara
göstermiş ve bu bilgiler gelecekte arıcılara
avantaj sağlayacak, balmumu üreticilerinin
daha temiz ve sağlıklı ürünler elde etmek
üzere balmumunu temizlemesine imkân
sağlayacak seviyeye gelmiştir.

www.tab.org.tr 09